- Terugleveren beperken door verhogen "self consumptie"
- Waarom blijven zonnepanelen aantrekkelijk?
Update 23 mei 2024:
Het nieuwe kabinet heeft in het "Hoofdlijnen akkoord" opgenomen om de salderingsregeling versneld en in één keer af te schaffen per 1-1-2027. Ook is er deze week opnieuw veel discussie over de terugleverkosten.
Vandaag, dinsdag 13 februari is in de eerste kamer besloten dat de salderingsregeling blijft.
Door het handhaven van de salderingsregeling blijft het financieel aantrekkelijk om te investeren in zonnepanelen
Eindelijk is er nu duidelijkheid waardoor de onzekerheid in de markt over is en de onrust verdwijnt. .
Het energienet zal de toenemende hoeveelheid zonnestroom niet aan kunnen met uitschakelende omvormers als gevolg. Aanpak van netcongestie wordt urgenter dan ooit.
Energiemaatschappijen zullen de stijgende kosten van het terugleveren van zonnestroom steeds meer en vaker gaan doorberekenen ( bv vandeBron)
Elektriciteitsnet zal verder verzwaard moeten worden
Opslag zal ook een belangrijker rol gaan spelen om de belasting van het net te verminderen.
In stand houden van de salderingsregeling kost de overheid € 2,8 mrd tot 2031 en daarna ca. 700 mio per jaar.
Huishoudens zonder zonnepanelen betalen mee aan het in stand houden van de regeling
Hoe zou een betere regeling eruit kunnen zien?
Stimulering van eigen gebruik ( zelf-consumptie) door bv batterij-opslag en slim energiemanagement. Nu gebruiken in Nederland 2,6 miljoen zonnepanelen bezitters ongeveer 25 % van de zelf opgewekte stroom. Afbouw zou ervoor zorgen dat het aantrekkelijker wordt om de elf opgewekte stroom te gebruiken.
Reactie van instanties:
Consumenten en installateurs zijn gebaat bij duidelijkheid en die is er nu Doekle Terpstra-Voorzitter Techniek Nederland)
Het wetsvoorstel bevatte teveel onzekerheden en daarom zijnn wij blij met de uitslag- Vereniging Eigen Huis
Wetsvoorstel bevatte teveel onzekerheden en aannames die gebaseerd waren op gedateerde gegevens en daarom zijn wij blij met de uitslag- Consumentenbond
Wat is salderen?
Je wekt met zonnepanelen zelf stroom op. Een deel van deze zonnestroom verbruik je zelf, bijvoorbeeld voor de vaatwasser, koelkast en televisie. De rest lever je terug aan het elektriciteitsnet. Als de zon niet schijnt, heb je natuurlijk ook stroom nodig, deze stroom levert jouw energieleverancier. De stroom die je afneemt bij jouw energieleverancier wordt weggestreept tegen de stroom die je terug levert aan het net, ook wel salderen genoemd. In de salderingswet staat dat je dezelfde prijs voor je terug geleverde stroom krijgt als die je betaalt voor een kWh die je afneemt van je energieleverancier.
Let op: als je meer stroom terug levert dan je afneemt van jouw energieleverancier geldt voor dat 'overschot' een lagere terugleververgoeding. Dit is de salderingsgrens. Dus als je 3.600 kWh verbruikt, mag je tot maximaal 3.600 kWh salderen. Voor het overschot aan terug geleverde stroom krijg je dus een lager bedrag per kWh.
Tip: het is daarom belangrijk dat je goed kijkt naar je huidige en toekomstige verbruik. Stem jouw capaciteit aan zonnestroom zoveel als mogelijk af op jouw daadwerkelijke verbruik, zodat je niet (veel) meer opwekt dan je verbruikt. Over dat overschot krijg je namelijk een lagere terugleververgoeding. Een goede adviseur zal je dus nooit een te groot systeem verkopen, omdat dit financieel meestal niet gunstig uitpakt.
Wat gebeurt er met de terugleververgoeding?
Klanten met zonnepanelen kosten energieleveranciers geld. Er zijn immers technische maatregelen nodig om de teruggeleverde stroom te verwerken en te voorkomen dat het stroomnet wordt overbelast.
Die kosten worden nu door alle consumenten betaald, ook door diegenen die geen zonnepanelen hebben. Vandebron heeft dat veranderd. Klanten moeten daar betalen als ze stroom terugleveren. Het tarief is afhankelijk van de hoeveelheid teruggeleverde stroom. Het zou om 10 tot 20 euro per maand gaan.
Het bedrag dat een klant verdient dankzij de opgewekte stroom, via de zogeheten salderingsregeling of terugleververgoeding, wordt dus lager door de heffing. Maar het is nog steeds de moeite panelen te leggen. Je betaalt alleen als er stroom wordt teruggeleverd.
Wie gaat dit treffen en wat betekent dat concreet?
De nieuwe heffing gaat alle nieuwe - en uiteindelijk ook de bestaande - klanten van Vandebron treffen die jaarlijks meer dan 5kWh aan zonnestroom terugleveren. Vanaf dat punt, met een maximum van 5.000kWh, berekent het bedrijf vaste terugleveringskosten per dag. Inclusief btw komen die neer op 4 tot 46 euro per maand. Dat is een aanzienlijke lastenverhoging die de energierekening op jaarbasis met 552 euro kan verhogen. Dit treft dus expliciet huishoudens met zonnepanelen - klanten zonder panelen zouden vanaf dat moment juist relatief gunstige stroomtarieven betalen. De kans is groot dat andere energieleveranciers het voorbeeld van Vandebron zullen volgen
Teruglever kosten
In augustus 2023 heeft energiebedrijf Vandebron aangekondigd zonnepanelen houders een tarief te laten betalen voor het terug leveren van zonnestroom. De reden zou zijn dat het terug leveren hen geld kost. Dit is zeer discutabel, omdat het niet om kosten gaat maar vermindering van hun winst.....
Anderzijds, het gaat om een paar tientjes per maand, terwijl met de huidige stroomprijzen (deze zijn anno februari 2024 nog steeds 2 x zo hoog als voor de energiecrisis) je besparing zo interessant is, dat deze bedragen in het niet vallen... en je hebt natuurlijk ook altijd nog de mogelijkheid om naar een andere energieleverancier te gaan (alleen Vandebron, BudgetEnergie, OM Energie, EnergieVanOns en Vrijopnaam heffen op dit moment deze kosten). Zie hier een overzicht van leveranciers die terugleverkosten rekenen.
Bovendien: een van de nieuwe technieken zijn thuisaccu's. Als je een thuisaccu hebt kun je de stroom die je normaal gesproken zou terug leveren, opslaan in je accu en later gebruiken (meestal overdag opslaan en 's avonds gebruiken) en hoef je niets meer terug te leveren.
Waarom doet Vandebron dit?
De stap van Vandebron komt niet in directe zin voort uit overheidsbeleid, maar is een eigen initiatief. Volgens het bedrijf is de stap nodig vanwege 'de uitdagingen van de energietransitie'. Men stelt dat de kosten van het terugleveren van elektriciteit steeds hoger worden, in de eerste plaats voor leveranciers en netbeheerders, maar daardoor ook voor klanten. Ook op momenten met negatieve energieprijzen moeten bedrijven als Vandebron aan klanten met reguliere contracten dezelfde prijs voor teruglevering betalen als die klanten zelf betalen bij stroomafname, terwijl de leveranciers zelf geld moeten toeleggen om de overtollige energie kwijt te kunnen.
Vandebron: "Vanwege de explosieve toename van zonne-energie (en teruglevering) lopen de kosten steeds verder op. Vandebron heeft daarom besloten om dit eerlijker te verdelen en de kosten in rekening te brengen bij degenen die ze veroorzaken. Op deze manier betaalt iedereen een eerlijke prijs voor zijn verbruik en teruglevering." Directeur Kim Verdouw zei tegen de NOS: “Het alternatief is om de kosten te blijven verdelen. Maar dan krijg je dus dat de buurvrouw zonder panelen betaalt voor de buurvrouw met panelen. Dat vinden wij oneerlijk."
De voordelen van de salderingsregeling komen nu ten goede aan de bezitters van zonnepanelen. Huishoudens zonder panelen - die soms simpelweg geen mogelijkheid hebben om ze te plaatsen - betalen hier indirect aan mee, terwijl ze minder netbelasting veroorzaken. Dit is een gevolg van overheidsbeleid, maar energieleveranciers en netbeheerders staan nu voor extra kosten. Het aantal zonnepanelen is exponentieel gestegen, waardoor het uit de pas is gaan lopen met de netverzwaring en andere investeringen in het kader van de energietransitie. Tegelijkertijd moeten regels en beleid worden aangepast, wat enorm veel tijd kost.
Dat het kabinet-Rutte IV nu is gevallen, heeft mogelijk grote gevolgen voor energieleveranciers en netbeheerders. Het is immers denkbaar dat de uitfasering van de salderingsregeling nog verder opschuift, terwijl over een aantal andere grote aanpassingen, voor een nieuwe elektriciteitswet, op politiek niveau nog geen knopen zijn doorgehakt. Zo mogen netbeheerders in Nederland bijvoorbeeld zelf geen bufferopslag, bijvoorbeeld in de vorm van buurtaccu’s, plaatsen. Beslissingen worden dus vooruitgeschoven terwijl de problemen rondom netcongestie en overcapaciteit steeds groter worden.
Dit verklaart de netelige positie van de netbeheerders en energieleveranciers, maar door op deze manier maatregelen te treffen worden de spelregels van de salderingsregeling plotseling aangepast, wat gevolgen heeft voor de terugverdientijd van zonnepanelen. En het is dan weer de vraag hoe eerlijk dat is.
Wat doen andere energieleveranciers?
Het vermoeden is dat andere energieleveranciers zullen volgen. Zij zitten namelijk met dezelfde problemen en hebben gelijke overwegingen. Het is verboden dat bedrijven onderling afspraken maken en zo de marktwerking verstoren, maar ze kunnen wel zelf kiezen om hun prijzen te verhogen of verlagen.
Het besluit van energiebedrijf Vandebron om zonnepanelenhouders een tarief te laten betalen voor het terugleveren van zonnestroom lijkt voort te komen uit de toenemende uitdagingen van de energietransitie, zoals gesteld door het bedrijf zelf. Volgens Vandebron worden de kosten van het terugleveren van elektriciteit steeds hoger, voornamelijk voor leveranciers en netbeheerders, en dit heeft invloed op zowel klanten als het bedrijf zelf.
Een belangrijk punt van zorg voor Vandebron lijkt te zijn dat op momenten met negatieve energieprijzen, bedrijven zoals zij aan klanten met reguliere contracten dezelfde prijs voor teruglevering moeten betalen als die klanten zelf betalen bij stroomafname. Hierdoor leggen leveranciers geld toe om overtollige energie kwijt te kunnen. Met de groei van zonne-energie en teruglevering stijgen deze kosten verder, wat Vandebron aanzet tot het nemen van maatregelen om de kosten eerlijker te verdelen.
Het bedrijf stelt dat door zonnepaneelhouders te laten betalen voor het terugleveren van energie, de kosten op een eerlijkere manier worden verdeeld, waarbij degenen die de kosten veroorzaken, deze ook dragen. Ze willen vermijden dat huishoudens zonder zonnepanelen indirect betalen voor degenen met zonnepanelen.
Het feit dat andere energieleveranciers mogelijk zullen volgen, wordt ondersteund door de gedeelde uitdagingen in de energiemarkt. Energiebedrijven hebben vergelijkbare overwegingen en kunnen ervoor kiezen hun prijzen aan te passen als reactie op de veranderende omstandigheden en kostenstructuur.
Deze situatie benadrukt de complexiteit van de energietransitie en de noodzaak voor aanpassingen in beleid en regelgeving om gelijke tred te houden met de snelle groei van duurzame energiebronnen, zoals zonnepanelen. Het politieke klimaat en regelgeving spelen ook een rol in de besluitvorming van energiebedrijven, zoals te zien is in het geval van mogelijke verschuivingen in het beleid met betrekking tot de salderingsregeling en andere aanpassingen aan de elektriciteitswet.
Update 13-2-2024 Consumentenbond:
Maar het argument van de energieleveranciers dat de mensen zonder panelen betalen voor de mensen met panelen, is volgens de Consumentenbond ongeloofwaardig. “Wij hebben daar geen zich op want de leveranciers zijn niet transparant wat die kosten zijn en hoe ze die verrekenen”, zegt Donat. “Ook geloven we er niet zo in als energieleveranciers zeggen ach die arme klanten zonder zonnepanelen.” Bovendien zou dat bij het ondernemersrisico horen en hebben energieleveranciers ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid om mee te helpen in de energietransitie. “Vooralsnog hebben we mooie winstcijfers gezien van de energieleveranciers”, aldus Donat. Wat betreft de netcongestie vindt Donat het oneerlijk dat dit bij de consument wordt neergelegd. “Dat had eerder aangepakt moeten worden.” Bovendien is de minister veel te optimistisch over de mate waarin consumenten in staat zijn om hun energieverbruik te verplaatsen naar momenten waarop de zonnepanelen veel stroom leveren. “Die mogelijkheden zijn beperkt. Je kan je wasmachine en je droger aanzetten. Dat helpt een beetje. Er zijn nog niet zoveel mensen met een elektrische auto en een laadpaal aan huis. De apparaten die daar slim mee om kunnen gaan staan nog in de kinderschoenen, en de thuisbatterij is ook de oplossing nog niet.”
